Enerji Günlüğü – Çin ve Hindistan’ın deniz yoluyla Rus petrolü ithalatı, Mart ayında yüzde 40’ın üzerinde arttı. Türkiye ise Rusya’dan en çok fosil yakıt ithal eden üçüncü ülke.
Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan’ın Mart 2025’te Rusya’dan deniz yoluyla ithal ettiği fosil yakıt miktarı Şubat ayına göre sırasıyla %42 ve %41 oranlarında artış gösterdi. Bunlar, iki ülke tarafından sırasıyla Ekim 2024 ve Temmuz 2024’ten bu yana ithal edilen en yüksek Rus ham petrol hacimleri oldu.
Öte yandan G7+ bandıralı ya da sigortalı gemilerle taşınan Rus menşeli petrolün ticareti, Mart 2025’te Nisan ayına göre %20; teslimatlar ise %36 oranında arttı. Bu veriler Ocak 2025 performansının iki katına işaret ediyor.
DENİZDEN PETROL TİCARETİ BÜYÜK HIZLA ARTTI
Bir yanda tarife savaşları ve sanayi girdilerinde maliyet artışları konuşulurken, öte yanda Rus petrolünün Doğu yönündeki akış miktarı muazzam artış sergiliyor. Toplamda ise Mart ayında Rusya’nın aylık fosil yakıt ihracat gelirleri, günlük 637 milyon euroya ulaşarak ay bazında %1 arttı. Rusya’nın Asya ülkelerine yaptığı teslimatlarla beraber, Rusya’nın deniz yoluyla ham petrol ihracatı, son altı ayın en yüksek seviyesine çıktı.
AB’NİN YAPTIRIM HESAPLARI
Avrupa Birliği (AB), tavan fiyat yaptırımıyla Rusya’nın petrol gelirini azaltmayı hedefliyordu. Bu hedef, tavan fiyat 60 dolar iken, Rusya’nın yılda 38 milyar euro, sadece Mart 2025’re ise yaklaşık bir milyar euro gelir kaybetmesiydi. Varil başına 30 dolarlık fiyat sınırıyla da Aralık 2022’de AB yaptırımlarının başlangıcından Mart 2025 sonuna kadar Rusya’nın petrol ihracat geliri yılda 134 milyar euro (%40); sadece Mart 2025’te ise 4,74 milyar euro azaltacaktı.
KÜRESEL GÜNEY’İN ÜRETİM GÜCÜ TAHMİNLERİ SAPTIRDI
Ancak bu tahminler, meseleyi sadece petrol ticareti çerçevesinde değerlendirerek yapılmış gibi görünüyor. Çünkü başka birçok etken gibi petrol talebinin dünya üzerindeki dağılımı da değişiklik gösterdi. Küresel Güney olarak tarif edilen Güney Yarıküre ve Asya ülkeleri teknoloji ve sanayi girdisi üretimini arttırırken, enerji talebini de paralel olarak arttırdı. Bu da petrol ticaretinin yönünü bu ülkelere çevirdi. Yani belki hiç yaptırım uygulanmasaydı bile, petrol ticareti bu ülkelerin talebiyle biçimlenecekti.
Nitekim başta Çin ve Hindistan olmak üzere birçok ülke, ucuz Rus petrolü ithal etmeye istekli oldular ve giderek artan hacimlerde ithalat yapmaya devam ettiler.
RUSYA’NIN GELİR AZALIŞI DURDU MU?
Yaptırımların hiç işe yaramadığı önermesi doğru olmamakla beraber, beklenen etkiyi yaratmadığı da ortada. 2022 Mart ayında 1,2 milyar euro değerinde fosil yakıt ihraç eden Rusya, bu gelirinin yaklaşık olarak yarısını kaybetmiş durumda. Öte yandan mevcut gelir seviyesi, 2023 Ocak ayından bu yana stabil seyrediyor ve neredeyse değişmeden devam ediyor.
TÜKRİYE’NİN RUSYA’DAN İTHALATI
Rusya ile enerji alanında birçok ortak projesi bulunan Türkiye ise Rusya’dan en çok fosil yakıt ithal eden üçüncü ülke. Türkiye, ham petrol ithalatında ise hemen hemen Avrupa’nın tamamının ithal ettiği miktarda (Rusya’nın toplam ihracatının %6’sı kadar) fosil yakıt alıyor Rusya’dan.
Türkiye, Mart 2025 itibarıyla Rusya kaynaklı fosil yakıt ithalatında ise Çin ve Hindistan’ın ardından üçüncü ülke konumunda.
.