Mart ayı geldi geçti ama faturası hâlâ yakıyor. TEİAŞ, kapasite mekanizması kapsamında tam 1 milyar 894 milyon 586 bin TL’yi 32 kömür ve doğalgaz santraline ödediğini açıkladı. Dile kolay; neredeyse 2 milyar lira. Üstelik bu santrallerin çoğu, artık bırakın enerji üretmeyi, bir anlamda teknik ömrünü doldurmuş, verimliliği düşmüş, adeta hurda niteliğinde.
İşin acı tarafı, bu desteklerin büyük bölümü, yani 1 milyar 343 milyon TL’si, doğalgaz santrallerine yönlendirilmiş. Geri kalan 551 milyon TL ise kömürle çalışan, çevreyi kirleten ve Türkiye’nin karbon ayak izini büyüten santrallere gitmiş. Ne için? Sistemde yedekte dursunlar diye. Ama bu yedeklerin bize maliyeti artık çok ağır.
Bu noktada şunu sormadan edemiyorum: Türkiye bu kadar büyük bir bedeli kimin için ödüyor? Vatandaşın elektrik faturasında indirim mi oluyor? Hayır. Karbon salımı azalıyor mu? Tam tersine artıyor. Yeni nesil temiz enerji yatırımları mı destekleniyor? Ne yazık ki kaynak oralara pek uğramıyor. Öyleyse bu paralar neden, hangi akıl ve mantıkla, ömrünü tamamlamış tesislere aktarılıyor?
Kapasite mekanizması adı altında yapılan bu ödemeler, aslında geçmişin hatalı enerji politikalarının bugünkü faturasıdır. Ancak bu faturayı her ay sessizce bizler ödüyoruz. Oysa bu milyarlar, güneşe, rüzgâra, depolamaya, enerji verimliliğine yönlendirilseydi hem daha sürdürülebilir bir enerji yapısı kurulmuş olurdu, hem de dışa bağımlılığımız azalırdı.
Bugün artık açık konuşmanın zamanı geldi. Hurdaya dönmüş santraller çalıştırılmamalı, kapatılmalı ve ekipmanları geri dönüşüme gönderilmelidir. Bu ülkenin parasını, geçmişin yorgun makinelerine değil, geleceğin temiz teknolojilerine yatırmalıyız.
Vergi veren her yurttaş adına bu soruyu sormak bir vatandaşlık görevidir: 2 milyar lira nereye, kimin adına harcanıyor?
.